Het New Zealand All-Blacks Rugby team staat bekend als één van de meest succesvolle teams ter wereld. Ondanks het succes ruimt het team de eigen kleedkamer op na de wedstrijd. Zodat niemand anders het hoeft te doen. Waarom? “Niemand hoeft voor de All-Blacks te zorgen, omdat de All-Blacks voor zichzelf zorgen”. Nederigheid is een kernwaarde van het team. Het zorgt voor verbinding. En mogelijk zorgt juist die mindset voor het succes.
Een belangrijk element in een succesvol team cultuur is het neerzetten van gedeelde waarden. Waarden beïnvloeden zowel de mindset als gedrag. Ze geven richting waar naar toe te bewegen en hoe te gedragen. Maar het stellen van waarden alleen is nog niet voldoende. Wanneer waarden niet worden vertaald naar gedrag, blijft het te abstract. Er zijn vervolgstappen nodig. En hier ontbreekt het juist vaak aan. Met deze stappen kun je beginnen een betere teamcultuur te creëren.
Stap 1: Stel met het team gedeelde waarden op. Zoals nederigheid, moed, eenheid, passie, weerbaarheid etc.
Stap 2: Bepaal wat deze waarden betekenen voor gedrag. Link waarden aan gedrag tijdens en naast de training/wedstrijden. Maak gedrag concreet!
Stap 3: Verwerk de waarden in alle teamprocessen: Voorbereiding, hoe om te gaan met winst/verlies etc.
Bron: Beswick, B. (2016). One Goal: the mindset of winning soccer teams. United States, Champaign: Human Kinetics.
In de start van de 20e eeuw probeerden onderzoekers aan te tonen dat goede leiders vaak over soortgelijke eigenschappen bezitten. Onder andere stabiliteit, intelligentie en assertiviteit werden als mogelijk cruciaal geopperd. Later verloor deze benadering aan terrein; leiderschap zou complexer zijn.
In plaats van leiderschap van de coach, kijk eens naar het leiderschap in het sportteam. In veel sportteams is van oudsher een enkele aanvoerder aanwezig. Coaches hebben hun eigen voorkeuren in de eigenschappen van aanvoerders. De ene coach hecht ook meer waarde aan deze rol dan de andere. Hoe belangrijk is goed leiderschap eigenlijk? Diverse onderzoeken tonen aan dat leiderschap invloed heeft op tevredenheid, cohesie, prestaties en op intrinsieke motivatie. Genoeg om eens serieus te gaan investeren in het leiderschap van je team.
Voor wie vernieuwend durft te zijn; de afgelopen jaren is er onderzoek gedaan naar meerdere leiders in één team. Traditioneel: één aanvoerder die alles moet doen (zonder dat iemand precies weet hoe en wat).
De nieuwe mogelijkheid: gedeeld leiderschap. Er zijn vier rollen die vervuld kunnen worden.
1) Taak leider. De leider die zegt wat er moet gebeuren wat betreft de teamtaken.
2) Motivationele leider. De leider die het team weet op te peppen als het nodig is.
3) Sociaal leider. De leider die oogt heeft voor het sociale aspect in het team en individu.
4) Externe leider. De leider die met de buitenwereld communiceert.
Een sporter kan meerdere rollen invullen; zo kan een enkele speler zowel taak- als sociaal leider zijn. Het voordeel van deze methode? Mensen komen meer in hun kracht te staan en het is duidelijker wat er van deze mensen verwacht wordt. Daar komt bij dat je minder kwetsbaar bent als team, je bent immers niet meer afhankelijk van één aanvoerder.
Ga eens aan de slag met je team, kijk wie welke rol goed kan vervullen en wat je als team van die persoon verwacht.